Diagnoza Depresji: Proces i Kryteria

https://i.ibb.co/Mxwx3rZK/depresia-obrazek.gif


Diagnoza Depresji: Proces i Kryteria

Diagnoza depresji to złożony proces, który opiera się na zebraniu szczegółowego wywiadu z pacjentem, ocenie objawów i wykluczeniu innych możliwych przyczyn. Profesjonalną diagnozę stawia lekarz psychiatra lub psycholog kliniczny. Oto szczegółowy przebieg diagnozy:

1. Wywiad z Pacjentem – Podstawa Diagnozy

* Rozmowa o Objawach: Lekarz zadaje pytania dotyczące samopoczucia, nastroju, zainteresowań, poziomu energii, trudności ze snem, apetytem, koncentracją, myśleniem. Pacjent jest proszony o opisanie swoich emocji, myśli i zachowań.
* Historia Choroby: Lekarz pyta o historię chorób psychicznych (w tym depresji) w rodzinie pacjenta, wcześniejsze epizody depresji, przebyte choroby somatyczne, zażywane leki, oraz ewentualne doświadczenia traumatyczne.
* Ocena Przebiegu Objawów: Określenie czasu trwania objawów, ich nasilenia i wpływu na codzienne funkcjonowanie. Lekarz ustala, czy objawy występują przez większość dnia, przez minimum dwa tygodnie, co jest jednym z kryteriów diagnostycznych.
* Ocena Ryzyka Samobójczego: Bardzo ważne! Lekarz ocenia ryzyko samobójstwa, pytając o myśli samobójcze, plany, zamiary.


2. Kwestionariusze i Skale Oceny – Narzędzia Wsparcia

* Kwestionariusze Depresji: Lekarz może użyć specjalnych kwestionariuszy, np. Skala Depresji Becka (BDI), Kwestionariusz Oceny Nastroju (QoN). Pomagają one w obiektywnej ocenie nasilenia objawów.
* Skale Mierzące Inne Aspekty: W celu wykluczenia współistniejących zaburzeń, czy oceny wpływu depresji na codzienne życie, mogą być stosowane inne skale.


3. Badania Dodatkowe – Wykluczanie Innych Przyczyn

* Badania Krwi: Mogą być zlecone w celu wykluczenia innych chorób, które mogą powodować objawy podobne do depresji, np. zaburzenia hormonalne (niedoczynność tarczycy), niedobory witamin (np. B12, D).
* Badania Obrazowe: Rzadziej, ale w niektórych przypadkach lekarz może zlecić badania obrazowe mózgu (np. rezonans magnetyczny), aby wykluczyć inne schorzenia neurologiczne.


4. Kryteria Diagnostyczne – DSM-5 i ICD-11

* DSM-5 (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, 5th edition): To klasyfikacja chorób psychicznych Amerykańskiego Towarzystwa Psychiatrycznego.
* ICD-11 (International Classification of Diseases, 11th Revision): To klasyfikacja chorób opracowana przez Światową Organizację Zdrowia (WHO).
* Kryteria Diagnostyczne - Podstawowe: Aby zdiagnozować epizod dużej depresji, musi występować co najmniej pięć z poniższych objawów przez co najmniej dwa tygodnie. Jednym z objawów musi być obniżony nastrój lub utrata zainteresowań.
* Obniżony nastrój (smutek, przygnębienie), obecny przez większość dnia, prawie każdego dnia.
* Utrata zainteresowań lub brak odczuwania przyjemności z większości czynności.
* Znaczna utrata lub przyrost masy ciała, albo zmniejszenie lub zwiększenie apetytu.
* Bezsenność lub nadmierna senność.
* Spowolnienie lub pobudzenie psychoruchowe (łatwo zauważalne przez innych).
* Uczucie zmęczenia lub utraty energii.
* Poczucie bezwartościowości lub nadmierne, nieadekwatne poczucie winy.
* Problemy z koncentracją, myśleniem lub podejmowaniem decyzji.
* Nawracające myśli o śmierci, myśli samobójcze, próba samobójcza.


5. Postawienie Diagnozy i Plan Leczenia

* Podsumowanie i Diagnoza: Na podstawie zebranych informacji i spełnienia kryteriów diagnostycznych lekarz stawia diagnozę.
* Plan Leczenia: Lekarz proponuje plan leczenia, który może obejmować psychoterapię, leki przeciwdepresyjne, a także inne metody wspomagające (np. wsparcie społeczne).


Rozszerzamy Temat: Pytania

1. W jaki sposób ocena ryzyka samobójczego wpływa na proces diagnozy i leczenia depresji?
2. Jakie są różnice w diagnozowaniu depresji u dzieci i młodzieży w porównaniu do dorosłych?
3. Jakie znaczenie mają badania neuropsychologiczne w diagnostyce depresji?
4. Jakie są korzyści i ograniczenia stosowania kwestionariuszy w procesie diagnozy depresji?
5. Jakie czynniki mogą wpływać na trafność diagnozy depresji?
6. Jakie są możliwości diagnozowania depresji w sytuacjach kryzysowych (np. w szpitalu)?
7. Jakie są różnice w kryteriach diagnostycznych depresji zawartych w DSM-5 i ICD-11?
8. Czy istnieją biomarkery depresji i na ile są przydatne w diagnostyce?
9. Jakie są etyczne aspekty związane z diagnozą i leczeniem depresji (np. poufność, zgoda pacjenta)?
10. Jakie jest znaczenie edukacji i świadomości społecznej w kontekście diagnozowania i leczenia depresji?