Odpowiedź jest prosta: tak! Wprawdzie nie potrafi o tym powiedzieć, ale robi to po swojemu ? płaczem, a także swoim zachowaniem.
Noworodka boli, gdy po porodzie pielęgniarka pobiera mu krew z pięty do badania, robi zastrzyk i podaje szczepionkę. Jeśli na skórze w okolicach pupy porobią się odparzenia, też są bardzo bolesne. Ból towarzyszy również kolce, zapaleniu ucha czy gardła.
Jak rozpoznać ból?
Małe dziecko nie powie ani nie pokaże palcem, co boli. Jednak uważnie je obserwując, poznasz, że odczuwa ból, jak jest on silny i w którym miejscu
zlokalizowany. Niemowlę reaguje na ból w sposób totalny: całym ciałem i swoim zachowaniem. Rodzic zauważy, że dziecko zachowuje się inaczej niż zwykle. O tym, że coś maluchowi dolega, może świadczyć to, w jaki sposób reaguje, gdy rodzic próbuje go uspokoić. Jeśli na coś, co do tej pory lubił i co sprawiało mu przyjemność, teraz nie reaguje lub nawet jest tym poirytowane, przyczyną może być ból.
O tym, że niemowlęciu coś dolega, może też świadczyć...
Płacz Tak, dziecko płacze z wielu powodów (głód, zmęczenie, przestrach, nuda, niewygoda), ale płacz z powodu bólu jest bardzo specyficzny, zmienny: malec na przemian zawodzi, kwili, krzyczy, milknie, a po chwili znów zaczyna płakać.
Zmiana sposobu oddychania Napięcie, które pojawia się, gdy dziecko płacze z bólu, sprawia, że jego oddech jest trochę nierówny.
Wygląd Maluszek jest zaczerwieniony, szczególnie na twarzy.
Zachowanie Jeśli malec nie jest szczelnie zawinięty, np. w becik i ma swobodę ruchu, podkurcza nóżki. Wydaje się cały napięty. Bardzo charakterystyczne jest to, co robi z rączkami: zaciska je i z całej siły wpycha sobie do buzi (nie ssie, co wskazywałoby na głód).
Poszukaj przyczyny bólu
Jeśli dziecko miało szczepienie i lekko spuchła mu rączka w miejscu ukłucia albo gdy skóra pod pieluszką jest zaczerwieniona, to łatwo znaleźć przyczynę bólu i jej zaradzić. W innych przypadkach jest to trudniejsze, choć i teraz wiele ci powie zachowanie maluszka.

Ucho Na ból ucha może wskazywać głośny płacz, pocieranie główką o poduszkę, przytulanie się do niej. Czasem jedynym objawem jest odmowa ssania i to nawet smoczka (ssanie zwiększa ciśnienie w uchu i wzmaga ból). Kilkumiesięczne niemowlę może ciągnąć się za uszko.
Brzuszek Malec przykurcza nóżki, nie chce, by zmieniać jego pozycję, broni się np. przed przebieraniem.
Pleśniawki Niemowlę nie chce jeść i pić. Takie zachowanie może też świadczyć o chorobie gardła czy krtani.
Ząbkowanie Dziecko ślini się, ma rozpulchnione i zaczerwienione dziąsła. Nie chce jeść, jest rozdrażnione.
Jak możesz dziecku pomóc?
Weź malca na ręce, lekko pokołysz (łagodnie, gdyż gwałtowne ruchy mogłyby raczej zwiększyć ból), pogłaszcz po główce, brzuszku, plecach, dłoniach. Mów do dziecka łagodnie przyciszonym głosem. Możesz mu też zaśpiewać cichą kołysankę. Jeśli ból nie jest duży, te metody pomogą. Gdy silny, zachowanie malca nie zmieni się albo stanie się jeszcze bardziej rozdrażniony, będzie głośniej płakał i wyraźnie się złościł. Musisz poszukać przyczyny bólu. Jeśli to kolka, pomagają masaże brzuszka. Gdy podejrzewasz, że malec ząbkuje, pomasuj dziąsła gazikiem namoczonym w chłodnej wodzie. Pomaga też podanie dziecku gryzaczka lub posmarowanie dziąseł żelem na ząbkowanie.
Kiedy do lekarza
Gdy wykluczysz te przyczyny, a maluszka nadal boli, zmierz mu temperaturę. Jeśli przekracza ona 38°C, trzeba ją obniżyć. Jeżeli malec ma mniej niż trzy miesiące, jak najszybciej skontaktuj się z lekarzem. Starszemu dziecku możesz od razu sama podać środek przeciwgorączkowy z paracetamolem lub ibuprofenem. Szybki kontakt z lekarzem jest konieczny, gdy malec oprócz gorączki dodatkowo wymiotuje, ma biegunkę, jest osłabiony, nie chce jeść ani pić. Jeśli dziecko nie ma gorączki, ale widać, że ból nie mija, szybko skontaktuj się z lekarzem. Sprawdzi, czy przyczyną bólu nie jest choroba (lub zapalenie wyrostka) i doradzi, jak pomóc.